Σύγχρονος αθλητισμός, υγεία και ποιότητα ζωής

  • Views 2521

21-12-2018

Πηγή:sportin.gr

Στις σύγχρονες αστικές κοινωνίες, κυρίως τις πιο αναπτυγμένες  οικονομικά, ο αθλητισμός γνώρισε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη του. Παρόμοια ανάπτυξη γνώρισε και στις σοσιαλιστικές κοινωνίες την περίοδο της πρώτης πρώιμης προσπάθειας οικοδόμησης, εδραίωσης κι εξάπλωσης τους.

Πρόκειται για την κορύφωση μιας φρενήρους πορείας που ακολούθησε ο αθλητισμός από την Βικτωριανή εποχή μέχρι σήμερα, όντας επιβάτης του τραίνου της ιστορικής οικονομικής και κοινωνικοπολιτικής εξέλιξης του κόσμου τους δύο περίπου προηγούμενους αιώνες. Η καθοριστική συνθήκη της τεράστιας ανάπτυξης κι εξάπλωσης του αθλητισμού σε όλο τον κόσμο ήταν η επαναστατική αλλαγή στον τρόπο της παραγωγής που επέφερε η μανουφακτούρα.

Στο πρώιμο στάδιο του καπιταλισμού και σε αντιδιαστολή με πρωθύστερους τρόπους παραγωγής , όπως οι συντεχνιακοί μάστορες και οι μεμονωμένες ατομικές παραγωγές (προκαπιταλιστική κι εμβρυακή καπιταλιστική παραγωγή) η μανουφακτούρα απαιτούσε τη συγκέντρωση περισσότερων εργατών καθώς και τη μεταξύ τους συνεργασία.

Το γεγονός αυτό προκάλεσε τη μετακίνηση  πληθυσμών από την ύπαιθρο προς στα αστικά κέντρα. Παράλληλα αναγκαστικά έγινε  κοινό το ωράριο εργασίας, συνεπώς και ο ελεύθερος χρόνος των εργατών, που αρχικά λόγω της υπερεκμετάλλευσης ήταν ελάχιστος.

Όσο οι εργάτες κατακτούσαν δικαιώματα και μια πιο ανθρώπινη ζωή απελευθέρωναν περισσότερο χρόνο, στον οποίο ανέπτυσσαν  δραστηριότητες της σχόλης. Μία από τις δημοφιλέστερες και σημαντικότερες δραστηριότητες της σχόλης ήταν τα σπορ γιατί  επιδρούσαν καθοριστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Τα σπορ συνδύαζαν μοναδικά τη σωματική, ψυχική και πνευματική καλλιέργεια κι ανάπτυξη των εργατών, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στη ζωή τους κι ομορφαίνοντας την. Κάτω από αυτές τις συνθήκες τα σπορ εκλαϊκεύτηκαν και σταμάτησαν να είναι προνόμιο της αριστοκρατίας, όπως συνέβαινε την περίοδο της φεουδαρχίας και τα πρώτα χρόνια του καπιταλισμού.

Μία άλλη κύρια διαφοροποίηση του σύγχρονου αθλητισμού κυρίως από τον αρχαιότητα αλλά και μεταγενέστερα από τη μεσαιωνική και τη νεώτερη περίοδο, είναι η ραγδαία εξάπλωση των ομαδικών σπορ και η ομαδικότητα των ατομικών σπορ. Το γεγονός αυτό αντανακλά στον αθλητισμό την ολοένα αυξανόμενη κοινωνικοποίηση της παραγωγής, μέσα από την οποία αναπτύσσεται το πνεύμα της συνεργασίας και της ομαδικότητας.

Στην εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας η διαρκώς αυξανόμενη εφαρμογή των τεχνολογικών επιτευγμάτων στην καθημερινότητα του ανθρώπου, αυξάνει ανάλογα το έλλειμμα κινητικότητας του, που είναι αντίθετο στη φύση του. Οι διευρυμένοι αυτοματισμοί υποσκάπτουν το ανθρώπινο βιολογικό υπόβαθρο, ευνοούν τη μαλθακότητα, υπονομεύουν την πνευματική, ψυχική και σωματική του υγεία, την ευεξία του, υποβαθμίζοντας αθροιστικά την ποιότητα της ζωής του.

Το γεγονός αυτό αντανακλάται αρνητικά και στην οικονομία κάθε κοινωνίας με έμμεσο και άμεσο τρόπο. Η δραστική αύξηση των ασθενειών που επιφέρει αντιστρόφως ανάλογα μείωση  του μέσου δείκτη υγείας μιας κοινωνίας, αφ’ ενός επιδρά ανασταλτικά στην παραγωγική δυναμική της, αφ’ ετέρου αυξάνει τις δαπάνες υγείας.

Παρά το γεγονός  ότι  σήμερα είναι ευρέως γνωστό πως ο αθλητισμός  είναι η πλέον αξιόπιστη λύση στο σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα της αυξανόμενης υποκινητικότητας του ανθρώπου, δεν είναι καθόλου γνωστό το εύρος της ευεργετικής επίδρασης του σε όλα τα συστήματα, τα ζωτικά όργανα και τις βασικές λειτουργίες του.

Τελευταία έχει αποδειχτεί ερευνητικά ότι η συστηματική και ορθή σωματική άσκηση επιδρά θετικά στον ανθρώπινο οργανισμό πέρα και από τις ευρέως γνωστές θετικές βιολογικές προσαρμογές στην καρδιοαναπνευστική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και στη σωματική διάπλαση.

Στον εγκέφαλο, όπως κατέδειξαν Ολλανδοί γενετικοί βιολόγοι, επιταχύνει και αυξάνει την παραγωγή εγκεφαλικών κυττάρων σε συγκεκριμένη περιοχή, αυξάνει τη συνολική νοητική λειτουργία και μειώνει το άγχος μέσω της έκκρισης των ενδορφινών που είναι  καταπραϋντικές ορμόνες.

Στην όραση μειώνει δραστικά την οφθαλμική πίεση και καταπολεμά την ύπουλη ασθένεια του γλαυκώματος, που τυφλώνει αν δεν αντιμετωπιστεί.

Στο πάγκρεας αυξάνει την απορρόφηση της ζάχαρης από τα κύτταρα και μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη.

Στην πέψη ενεργοποιεί το έντερο αποτρέπει τη δυσκοιλιότητα και δρα ανασταλτικά στην εμφάνιση καρκίνου του εντέρου.

Στη σεξουαλική ζωή διευκολύνει κι ενισχύει τη στυτική λειτουργία μέσω της αποτελεσματικότερης αιμάτωσης των υπεύθυνων μυών ισχυοσηρραγγώδους και βολβοσηρραγγώδους.

Στα οστά και τις αρθρώσεις διευκολύνει την αύξηση της οστικής μάζας προφυλάσσοντας από την οστεοπενία, την οστεοπόρωση και τα κατάγματα. Αυξάνει την ευκαμψία και την ευλυγισία διευκολύνοντας την κινητικότητα και αποτρέποντας χρόνιους πόνους όπως στην πλάτη.

Ειδικότερα για τα παιδιά σύμφωνα με το επικρατέστερο παγκόσμια «Μοντέλο της κλεψύδρας» για την κινητική οντογέννεση τους, ο αθλητισμός (και περισσότερο οι αθλοπαιδιές) είναι αναντικατάστατος για την ανάπτυξη κι ενσωμάτωση βασικών χρηστικών κινητικών στερεοτύπων.

Τέλος σύμφωνα με τον κορυφαίο παιδαγωγό του προηγούμενου αιώνα Αντόν Μακαρένκο τα ομαδικά αθλήματα συνιστούν  το σημαντικότερο κι αναντικατάστατο παιγνίδι μέσα από το οποίο διευκολύνεται η κοινωνικοποίηση τους και προετοιμάζεται η ομαλή ένταξη τους στην κοινωνία ως αυθύπαρκτες κοινωνικές οντότητες.