O Αθλητισμός είναι μία πρωτογενής ανάγκη, είναι κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα. Δεν προσφέρεται για εμπορική εκμετάλλευση και κάθε ευνομούμενο κράτος επιβάλλεται να διευκολύνει και να διασφαλίζει τη δωρεάν ή φτηνή πρόσβαση όλων των πολιτών και ειδικότερα όλων των παιδιών χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς. Στη χώρα μας το δικαίωμα στον Αθλητισμό είναι λαϊκή κατάχτηση συνταγματικά κατοχυρωμένη (άρθρο 16 παρ. 9). Το δικαίωμα όλων των παιδιών στον Αθλητισμό χωρίς κανέναν αποκλεισμό και καμία διάκριση είναι κατοχυρωμένο και με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού του 1989, που έχει υιοθετήσει η Unisef, έχει αναγνωριστεί από 191 χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, της οποίας αποτελεί νόμο του Κράτους και η τήρηση της οποίας αυτονόητα πρέπει να ελέγχεται κι να εποπτεύεται από την ανεξάρτητη αρχή του Συνηγόρου του Παιδιού.
Ένας από τους σημαντικότερους παιδαγωγούς του προηγούμενου αιώνα ο Σοβιετικός Αντόν Σεμιόνοβιτς Μακάρενκο χαρακτηρίζει το αθλητικό παιγνίδι ως την ωριμότερη, ανώτερη και καταληκτική μορφή παιγνιδιού της τρίτης και τελευταίας φάσης εξέλιξης του. Στο «Βιβλίο για τους γονείς» αναφέρει σχετικά «Σ’ αυτή τη φάση (την τρίτη) το παιδί παρουσιάζεται σαν μέλος της ομάδας, μιας ομάδας όχι μονάχα παιγνιδιού, αλλά εργασίας και μάθησης. Γι αυτό και το παιγνίδι σε αυτή την ηλικία (12-15 ετών) παίρνει πιο σοβαρές ομαδικές μορφές και μεταβάλλεται βαθμιαία σε αθλητικό παιγνίδι, δηλ. συνδεδεμένο με καθορισμένους σκοπούς και κανόνες φυσικής αγωγής και το σπουδαιότερο με τις έννοιες του ομαδικού ενδιαφέροντος και της πειθαρχίας.»
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 σταδιακά αλλά σταθερά το Ελληνικό κράτος αποδυναμώνει τη χρηματοδότηση του αθλητισμού, για να φτάσει σήμερα σε μηδενικά επίπεδα, μετά και την εντατικοποίηση αυτής της διαδικασίας που επέβαλλαν η δημοσιονομική προσαρμογή για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Νομισματική Ένωση, η αναζήτηση νέων πεδίων κερδοφορίας του μεγάλου κεφαλαίου και η εξελισσόμενη μεγάλη περιοδική καπιταλιστική οικονομική κρίση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Κυβέρνηση μετά από δύο και πλέον χρόνια δεν έχει επιδοτήσει το Δήμο Πατρέων για αθλητικούς σκοπούς ούτε με ένα ευρώ! Εξαίρεση αποτελεί το καθιερωμένο συγχρηματοδοτούμενο (κράτος – δήμος – πολίτες) πρόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, που έτσι κι αλλιώς καλύπτει ένα απειροελάχιστο των πραγματικών λαϊκών αναγκών, είναι επιστημονικά παρωχημένο, δεν στηρίζεται με σύγχρονες υλικοτεχνικές υποδομές, δεν είναι ελκυστικό, είναι χρονικά ανεπαρκές (υλοποιείται μόνο 5 μήνες αντί για τουλάχιστον 10 όπως απαιτείται) και το οποίο έβαλε κι από πάνω στον Προκρούστη η κυβέρνηση περικόπτοντας το κατά 30%, μη εξαιρουμένων και των προγραμμάτων που αφορούν σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (ΑΜΕΑ, Τρίτη ηλικία κ.ο.κ.).
Η σχολική φυσική αγωγή όχι μόνο δεν εκσυγχρονίζεται (με την αναγκαία αναθεώρηση του εθνικού συστήματος της σχολικής φυσικής αγωγής & του αθλητισμού και τη διασφάλιση των αναγκαίων υλικοτεχνικών μέσων), αλλά απαξιώνεται, αποδομείται και απαρχαιώνεται μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο. Στα σχολεία δεν φτάνει πλέον ούτε μία μπάλα, που είναι το πιο βασικό αθλητικό υλικό, ενώ τα σχολικά πρωταθλήματα συρρικνώνονται και υποβαθμίζονται διαρκώς, επαπειλούμενα ακόμη και με κατάργηση τους.
Παράλληλα η δραστική περικοπή της κρατικής επιδότησης των ερασιτεχνικών αθλητικών συλλόγων, ενώσεων και ομοσπονδιών έχει οδηγήσει τον ερασιτεχνικό αγωνιστικό αθλητισμό σε οικονομική εξαθλίωση και ειδικότερα το βασικό δομικό του κύτταρο, που είναι το ερασιτεχνικό αθλητικό σωματείο σε ολικό μαρασμό.
Ούτε λόγος βέβαια να γίνεται για κρατική επιδότηση του μαζικού λαϊκού αθλητισμού (ψυχαγωγικός αθλητισμός εργαζομένων, δρομικό κίνημα, Καλλισθενική αγωγή, σύγχρονες και extreme αθλητικές δραστηριότητες κ.ο.κ.), που άλλωστε δεν έτυχαν ποτέ, όπως αδιαμφισβήτητα θα έπρεπε, της κρατικής στήριξης κι ενθάρρυνσης.
Όλες αυτές οι αντιλαϊκές αντιδραστικές καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στον ερασιτεχνικό αθλητισμό (σχολικός, σωματειακός, μαζικός) εισήγαγαν, επέβαλλαν και καθιέρωσαν, σαν κάτι δήθεν λογικό και αναγκαίο, τα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια λειτουργίας. Ειδικότερα στο επίπεδο της παροχής επιστημονικοτεχνικά αξιόπιστης παροχής αθλητικής παιδείας και ψυχαγωγίας άλλαξε ριζικά ο χάρτης, με την εμπορευματοποίηση της, που έχει πάρει πλέον ακραία, ολοκληρωτική και χυδαία μορφή, αποκλείοντας από την αθλητική διαδικασία μεγάλα τμήματα της νεολαίας, προερχόμενα από τα οικονομικά ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα και ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες.
Η αθλητική ανεπάρκεια της δημόσιας εκπαίδευσης, η έλλειψη άλλων επιδοτούμενων από το κράτος δομών αθλητικής εκπαίδευσης (π.χ. δημοτικών ή στο πλαίσιο μη κερδοσκοπικών κοινωνικών – πολιτιστικών φορέων ), υποχρέωσαν τις λαϊκές οικογένειες να αναζητήσουν την αθλητική εκπαίδευση των παιδιών τους έξω από το σχολείο, στα ερασιτεχνικά αθλητικά σωματεία, που επιπρόσθετα διαθέτουν τη μεγαλύτερη εμπειρία και την καλύτερη τεχνογνωσία.
Τα ερασιτεχνικά αθλητικά σωματεία όμως υποχρεούμενα να αναζητήσουν νέες πηγές χρηματοδότησης τους για να επιβιώσουν, υπέστησαν μικρότερη η μεγαλύτερη χαλάρωση των παραδοσιακά ισχυρών κοινωνικών λαϊκών χαρακτηριστικών τους και «ηττήθηκαν» από την εντεινόμενη λαίλαπα της εμπορευματοποίηση της αθλητικής παιδείας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα μία τετραμελής λαϊκή οικογένεια είναι υποχρεωμένη να διαθέτει ετήσια κατά το ελάχιστο, ένα περίπου μηνιαίο εισόδημα της μόνο για τα δίδακτρα της αθλητικής εκπαίδευσης τα παιδιών της (κατά το ελάχιστο 8,33% του ετήσιου εισοδήματος της!)
Παρ’ όλα αυτά ο Δήμος Πατρέων με 62% περικοπή της κρατικής του επιδότησης, με 650 περίπου λιγότερους εργαζόμενους και με μηδενική κρατική επιδότηση για τον αθλητισμό καθιέρωσε :
- Την εντελώς δωρεάν παραχώρηση όλων των δημοτικών αθλητικών εγκαταστάσεων στον ερασιτεχνικό αθλητισμό καλύπτοντας το κόστος συντήρησης και το μεγαλύτερο μέρος ή όλο το κόστος λειτουργίας τους
- Χαμηλά δίδακτρα (μέχρι 10 ευρώ – 60% μείωση) στις ακαδημίες των αθλητικών συλλόγων, που λειτουργούν σε δημοτικές εγκαταστάσεις (απόφαση δημοτικού συμβουλίου – η παραβίαση επισείει διοικητική κύρωση μετά από καταγγελία πολίτη στην αντίστοιχη Διοικούσα Επιτροπή της αθλητικής εγκατάστασης)
Στο νέο υπό ψήφιση αθλητικό νόμο, μεταξύ άλλων αποτυπώνεται με σαφήνεια και η κυβερνητική πρόθεση να συνεχιστεί η εντατικοποίηση της εμπορευματοποίησης της αθλητικής παιδείας, κάτι που είναι αναγκαίο να ανατραπεί με την οργανωμένη λαϊκή αντίδραση.
Του Τάκη Πετρόπουλου
Συμβούλου του Δημάρχου Πατρέων σε Θέματα Αθλητισμού
Εφημερίδα ΑΛΛΑΓΗ
Πάτρα 22/1/17
